Owady


Pchła

Pchła (Siphonaptera) – rząd owadów zaliczanych do podgromady owadów uskrzydlonych, wtórnie bezskrzydłych.

Pchły mają niewielkie rozmiary, najwięksi przedstawiciele osiągają6 mmdługości ciała, które u wszystkich pcheł jest bocznie spłaszczone. Posiadają silnie rozwinięte odnóża, które składają się z biodra, krętarza, uda, goleni i członowanej stopy co zapewnia jej dużą skoczność – do1 mdługości (200 razy przekraczające długość ciała owada), wysokość skoku do30 cm. Narządy gębowe pchły są typu kłująco-ssącego, całe ciało pokrywa twardy oskórek ze szczecinkami lub ząbkami skierowanymi do tyłu. Budowa ciała pchły jest wynikiem przystosowania do pasożytniczego trybu życia, jaki wiodą na powierzchni ciał ptaków i ssaków, żywiąc się wyssaną krwią. Z jaj znoszonych przez samice na ciele żywiciela wylęgają się larwy, żywiące się resztkami organicznymi znajdującymi się w ściółce gniazd i w legowiskach zwierząt. W zależności od warunków rozwój całkowity trwać może od 2 tygodni do kilku miesięcy. Znanych jest ok. 1500 gatunków pcheł, spośród nich ok. 70 gatunków występuje w Europie Środkowej. Liczne gatunki są roznosicielami zarazków chorobotwórczych (m.in. dżumy) oraz pasożytów, np. pchła psia (Ctenocephalides canis) przenosi tasiemca psiego (Dipylidium caninum).Może obywać się bez pożywienia do 18 miesięcy. Innymi przedstawicielami pcheł są: pchła szczurza (Xenopsylla cheopis) oraz tunga (Tunga penetrans), pasożytująca w skórze ludzi i zwierząt, wywołująca owrzodzenia i trudno gojące się rany.

Czytaj dalej


Pleśniakowiec lśniący

Pleśniakowiec lśniący (Alphitobius diaperinus Panz.) – gatunek niewielkiego chrząszcza, szkodnik magazynowy, roznosiciel chorób drobiu
Chrząszcz długości 5,0-6,0 mm, kształtu owalnego, barwy brązowo-czarnej z wyraźnym połyskiem. Przedplecze i pokrywy są punktowane bez mikrorzeźby, boki przedplecza słabo zaokrąglone. Głowa mała, wciągnięta pod przedplecze do nasady oczu, które są podzielone do połowy. Czułki nie sięgają poza przedplecze i stopniowo rozszerzają się ku końcowi. Czułki i odnóża czerwonawe.
Gatunek kosmopolityczny, występuje w Ameryce Północnej i Europie. Do niedawno wykazywany był jako szkodnik o małym znaczeniu gospodarczym, występujący na pleśniejących produktach spożywczych. Obecnie występuje w kurnikach, gdzie rozwija się w masowych ilościach i jest tam problemem weterynaryjnym. Larwy żerują na martwych kurczakach i mogą być przyczyna masowych padnięć. Rozprzestrzeniany jest wraz z paszami, a warunki panujące w kurnikach sprzyjają jego rozwojowi.

Czytaj dalej


Pluskwa domowa

Pluskwa domowa (Cimex lectularius) – owad z rzędu pluskwiaków różnoskrzydłych, rodziny pluskwowatych.

Pluskwa jest niewielka, dorasta do około 5 mm dlugości, jest koloru brunatnego, ma owalne, zwężające się ku przodowi, spłaszczone ciało pokryte licznymi włoskami. Po posiłku odwłok wydłuża się staje się wrzecionowaty oraz bardziej czerwony.
Jaja koloru perłowego mają 1 mm długości. Larwy pluskwy określa się jako nimfy ponieważ podczas rozwoju nie zachodzi przeobrażenie zupełne.

Czytaj dalej


Prusak

Karaczan prusak (Blatella germanica) –  owad z rzędu karaczanów, rodziny prusakowatych, szkodnik sanitarny

Prusak nazwany bywa także francuzem lub karakonem, pochodzi prawdopodobnie z Azji, skąd po całym świecie został rozprzestrzeniony wraz z produktami lub na ich opakowaniach.
Jest prawie trzykrotnie mniejszy od karalucha, jego długość waha się od 10 do 15 mm. Samica jest trochę większa od samca.
Jest brązowożółty z dwiema ciemnymi pręgami na pierwszym segmencie tułowia. Samica jest nieco ciemniejsza. Na głowie znajdują się długie, cienkie, biczykowate czułki zbudowane z licznych członów. Są one w ciągłym ruchu i prusaki często je czyszczą.
Prusak może łatwo poruszać się po gładkich i pionowych powierzchniach, np. po szybie, gdyż jego stopy są zaopatrzone w pazurki i przylgę. Prusak ma dobrze wykształcone skrzydła, ale nie fruwa. Używa skrzydeł do lotu szybowcowego lub jako spadochronu przy spadaniu z większych wysokości.

Czytaj dalej


Trojszyk ulec

Trojszyk ulec (Tribolium confusum) – owad z rzędu chrząszczy – szkodnik magazynowy.

Budowa
Trojszyk jest niewielkim chrząszczem o długości ciała 3-4 mm, barwie rdzawo-brązowej. Jego ciało pokrywa chitynowy pancerz. Głowa jest wcięta w tułów, z oczami w kształcie rogala i jedenastoczłonowymi czułkami maczugowatego kształtu, które rozszerzają się stopniowo ale nie tworzą wyraźnej buławki. Na głowie i przedpleczu widoczne są delikatne punktowania, a na pokrywach bruzdkowania. Pod pokrywami znajdują się dobrze wykształcone skrzydła lotne. Chrząszcze jednak nie latają. Trojszyk jest bardzo aktywny i szybko porusza się ale nie potrafi chodzić po pionowych i śliskich powierzchniach takich jak szkło czy plastik. Zwykle przebywa na powierzchni zasiedlonego produktu jednak unika bezpośredniego światła. Dymorfizm płciowy chrząszczy jest słabo widoczny – samice są tylko nieznacznie większe od samców. Czytaj dalej


Wołek zbożowy

Wołek zbożowy (Sitophilus granarius, Sitophila granaria, Calandra granaria) – owad z rzędu chrząszczy, szkodnik magazynowy.

Budowa
Jest chrząszczem niewielkich rozmiarów. Dorosłe osobniki osiągają zaledwie 3,2-4,8 mm. Rozmiar ciała zależy w dużym stopniu od wielkości ziaren w których rozwija się jako larwa. Ciało wydłużone, lekko grzbietobrzusznie przypłaszczone, brązowo-kasztanowego koloru. Szczegóły budowy anatomicznej są w zasadzie widoczne dopiero po użyciu lupy lub mikroskopu stereoskopowego. Lekko zaokrąglone przedplecze pokrywają wyraźne wgłębienia, czasami łączące się ze sobą. Obecne na pokrywach punkty ułożone są w wyraźne, regularne rzędy. Jest łatwy do rozpoznania po charakterystycznej głowie wydłużonej w ryjek, który zakończony jest silnym, gryzącym aparatem gębowym. Ryjek w przekroju jest okrągły. Po obydwu bokach głowy u jej podstawy znajdują się oczy i kolankowato zgięte 8-segmentowe czułki zakończone owalnymi buławkami. Owad, w chwili zaniepokojenia, chowa je wraz z odnóżami, nieruchomiejąc na krótki czas. Czytaj dalej


Zwójka koróweczka

Zwójka koróweczka  (Enarmonia woeberiana) – owad z rzędu motyli, szkodnik drzew owocowych

Zwójka koróweczka to motyl o długości do 7,5 mm. Jego skrzydła mają do 15 mm rozpiętości i są brązowe z ciemnoniebieskimi lub fioletowymi poprzecznymi pasami, pokryte żółtoszarym puszkiem. Składają białe i spłaszczone jaja, z których wylęgają się larwy. Gąsienice o długości do 1 cm są żółte do żółtozielonych z ciemną głową (czarną lub brązową). Zimują  pod korą. Następnie w kwietniu przepoczwarczają się w oprzędach, umieszczonych w końcowej części żerowiska. Poczwarka jest jasnobrązowa, do 9 mm długości. Czytaj dalej


Zwójka porzeczkóweczka

Zwójka porzeczkóweczka (Pandemis ribeana, syn. P. cerasana) owad z rzędu motyli, szkodnik sadów

Zwójka porzeczkóweczka jest to motylem z rodziny zwójkowatych z pierwszą parą skrzydeł w kolorze żółtobrunatnym, a drugą brązowoszarą. Rozpiętość skrzydeł wynosi 1,6-2,2 cm. Jaja są jasnozielone, składane po kilka sztuk na górnej stronie blaszki liściowej. Gąsienica jest zielonkawa z żółtozieloną głową. Zimują gąsienice drugiego lub trzeciego stadium rozwojowego. Po zakończeniu żerowania przepoczwarczają się. Następnie w maju i czerwcu z jaj wylęgają się gąsienice, które żerują do końca czerwca. Drugie pokolenie zwójki porzeczkóweczki pojawia się w lipcu i sierpniu. Gąsienice tego pokolenia żerują do późnego lata.

Czytaj dalej


Zwójka różóweczka

Zwójka różóweczka (Cacoecia rosana, syn. Archips rosana) – owad z rzędu motyli, szkodnik sadów

Zwójka różóweczka to motyl z rodziny zwójkowatych o rozpiętości skrzydeł do 2,4 cm. Pierwsza para skrzydeł u samców jest jasnobrązowa z wyraźnym ciemnym rysunkiem, a u samic pierwsza para skrzydeł jest oliwkowo-brązowa. Druga para skrzydeł jest szara. Jaja są owalne, płaskie i składane na korze w złożach od kilkunastu do kilkudziesięciu sztuk. Początkowo gąsienice są żółtozielone z czarną głową, a następnie zielone, ciemniejsze w grzbietowej części z ciemnobrązową głową. Zimują jaja na korze w złożach. Gąsienice wylęgają się w momencie, gdy jabłonie są w fazie różowego pąka. Żerowanie ich i rozwój trwa do połowy czerwca. Następnie dochodzi do przepoczwarczenia w zwiniętych liściach pod koniec czerwca bądź na początku lipca. Lot dorosłych motyli trwa do końca lipca. Samica zwójki różóweczki składa w 3-4 złożach do 250 jaj. W ciągu całego okresu wegetacji występuje jedno pokolenie szkodnika.

Czytaj dalej


Zwójka siatkóweczka

Zwójka siatkóweczka (Adoxophyes reticulana, syn. A. orana) owad z rzędu motyli, szkodnik sadów

Samice zwójki siatkóweczki mają przednie skrzydła w kolorze szarobrązowym, a samce -rdzawobrązowe z ciemnymi plamkami. Tylne skrzydła są jasnoszare. Zwójka siatkóweczka ma rozpiętość skrzydeł od 1,5 do 2,2 cm. Jaja są owalne, żółtozielone, które składane są na górnej stronie liścia, w złożach po 30-80 sztuk. Gąsienica jest w różnych kolorach zieleni z żółtymi brodawkami oraz jasnobrązową głową. Zimują gąsienice drugiego i trzeciego stadium rozwojowego w oprzędach w załamaniach kory. Zwójka lata i składa jaja w maju. Wylegające się gąsienice żerują z czerwcu i żerują na liściach oraz zawiązkach owoców.

Czytaj dalej