Chlamydie

Chlamydie są Gram-ujemnymi nieruchliwymi bakteriami które podobnie jak riketsje są bezwzględnymi pasożytami wewnątrzkomórkowymi. Różnią się od riketsji tym, że mają kształt kulisty w przeciwieństwie do riketsji które maja kształt pałeczkowaty. Ściana komórkowa chlamydii nie zawiera peptydoglikanu.

Komórki bakterii występują w dwóch formach: w postaci ciałka podstawowego (EB – elementary body) i ciałka siateczkowatego (RB – reticulate body) . Ciałko podstawowe spełnia funkcje formy przetrwalnej i jest czynnikiem inicjującym zakażenie. Jego struktura zapewnia odporność na czynniki zewnętrzne i pozwala przetrwać poza organizmem do chwili zakażenia gospodarza (człowiek lub zwierzę). Po adhezji ciałka pod-stawowego przez komórkę nabłonkową następuje proces fagocytozy w wyniku którego ciałko podstawowe wnika do  infekowanej komórki. Po kilku godzinach przekształca się w ciałko pierwotne, które pozbawione jest nu-kleoidu ( ciałko elementarne), a w ciągu kilkunastu następnych godzin wodniczka powiększa się a zawarte w niej ciałka siateczkowe ulegają wielokrotnym podziałom. Cała wodniczka wypełnia się małymi cząsteczkami a nowo utworzone ciałka są uwalniane z komórki aby jako ciała podstawowe zakażać następne komórki.

Chlamydie są odporne na niskie temperatury. Przy -500C utrzymują zakaźność przez wiele lat. W temperaturze 560C giną po 5 minutach a w temperaturze 370C od 3-12 godzin. W wodzie mogą przeżyć do 20 dni a w kale nawet do 30 dni.

Do rodzaju Chlamydia zalicza-ne są 3 gatunki patogenne dla ludzi:

1.    Chlamydia  psittaci
2.    Chlamydia trachomatis
3.    Chlamydia pneumoniea

Jeden gatunek patogenny dla koni – Chlamydia pecorum.

C. psittaci jest jedynym odzwierzęcym gatunkiem chlamydii chorobotwórczym dla człowieka. Rezerwuarem zarazka są  ptaki (wróble gołębie, bażanty, mewy, czaple) ale papugi i indyki są przenosicielami najbardziej zjadliwych szczepów. Ornitoza choroba którą wywołują zarazki często nazywana jest „chorobą papuzią”. Jest to poważne zagrożenie dla pracowników wykonujących zabiegi dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji w pomieszczeniach inwentarskich, ptaszarniach, sklepach zoologicznych oraz w miejscach gdzie przebywały zakażone ptaki. Ocenia się, że zakażonych chlamydiami jest 10- 20% populacji ludzkiej. Wiele zakażonych osób przez całe lata może nie zdawać sobie  z tego sprawy. Czasem jednak chlamydie wywołują ostre choroby zakaźne. Serotypy A, B, Ba i C Chlamydia trachomatis szerzą się z człowieka na człowieka drogą bezpośredniego kontaktu z zakażoną wydzieliną spojówek i powodują groźną chorobę oczu – jaglicę, główną przyczynę ślepoty na świecie. Do zakażenia może dojść nawet przy wspólnym używaniu brudnych ręczników i odzieży i dochodzi najczęściej we wczesnym dzieciństwie. Zakażenia okołoporodowe ujawniają się po-między 1 a 3 miesiącem życia często poprzedzone ropnym zapaleniem spojówek. Inne szczepy C. trachomatis wywołują infekcje moczowo-płciowe. W Stanach Zjednoczonych gdzie były prowadzone badania stwierdzono że jest to najczęściej występująca choroba przenoszona drogą seksualną .

Chlamydia pneumoniea jest częstą przyczyną zewnątrz szpitalnych atypowych zapaleń płuc.