Obrzeżek gołębi (Argas reflexus)

Obrzeżek gołębień (Argas reflexus), zwany też obrzeżkiem gołębim – gatunek zbiorowy kleszcza miękkiego z rodziny obrzeżkowatych.

Należy do gromady pajęczaków (Arachnida), podgromady (Acari), rząd kleszcze (Ixodida) oraz rodziny obrzeżkowate (Argasidae).  Ciało obrzeżka ma owalny kształt, zwężający się ku przodowi. Jest barwy szarej lub szaro-brązowej. Zgrubienia powierzchni ciała ułożone są promieniście, a urzeźbienie listwy brzeżnej przypomina wyglądem układ korytarzy kornika drukarza. Samiec ma 4,5-8 mm długości i 3 mm szerokości. Samica jest większa od samca i ma 6-10 mm długości i 4-7 mm szerokości.

Obrzeżek gołębi Argas reflexus jest ektopasożytem ptaków, którego typowym żywici

elem jest gołąb, ale atakuje także jaskółki, gawrony, a nawet wróble. Jest bardzo pospolity w miejscach gnieżdżenia się gołębi, a więc na strychach, poddaszach czy wieżach kościołów.

Samica składa w ciągu życia około 700 jaj w seriach po 10-50 sztuk w szczelinach miejsca bytowania. Po około 10-30 dniach z jaj wykluwają się sześcionożne larwy, które są bardzo żarłoczne i przez pierwsze 5-8 dni intensywnie żywią się krwią gospodarza zarówno w dzień jak i w nocy. Osobniki dorosłe i nimfy piją krew przez ok. 0,5-1 godz. i robią to nocą.

W przypadku niedostępności naturalnego żywiciela,np. na skutek wypłoszenia ptaków z poddasza lub strychu, kleszcz ten może przenosić się do mieszkań i atakować ludzi. W mieszkaniach, w ciągu dnia pozostają ukryte w zakamarkach i szparach w ścianie, podłodze lub w szczelinach mebli czy łóżek. Ludzi atakują najczęściej osobniki dorosłe i nimfy.

Dorosłe osobniki są odporne na niskie temperatury i mogą przeżyć bez pożywienia nawet do 5 lat, zaś nimfy do 3 lat. Kłują boleśnie, a świąd utrzymuje się dość długo. Miejsce po ukąszeniu przez obrzeżka można poznać po blado-czerwonej plamce krwotocznej o średnicy ok. 1 mm, które następnie przechodzi w biały pęcherzyk. Ponadto wokół ugryzienia występuje zaczerwienienie skóry oraz może pojawić się opuchlizna obejmująca niekiedy całą rękę lub nawet połowę ciała (w przypadku ugryzienia w ramię). Ugryzienie w policzek może być znacznie bardziej niebezpieczne, ponieważ może spowodować opuchliznę nie tylko twarzy, ale również jamy nosowo-gardłowej, uniemożliwiając oddychanie.

Zmiany uczuleniowe zależą od indywidualnej wrażliwości osoby, natomiast objawy alergii wywołanej przez obrzeżka są bardzo niebezpieczne dla dzieci czy osób starszych. Innym możliwym powikłaniem może być zapalenie naczyń limfatycznych lub ropne zakażenie bakteryjne.

Obrzeżki mogą być również nosicielami bardzo niebezpiecznych zarazków chorobotwórczych, takich jak wirusy i bakterie, m.in. krętki Borelia anserina, Salmonellę oraz zarazki gorączki Q, paraduru gołębi oraz piroplazmozę ptasią. Wirus odkleszczowego zapalenia mózgu zachowuje w nich żywotność przez 450 dni. Ukłucia tego kleszcza mogą wywoływać poważne reakcje alergiczne. U osób wrażliwych na alergen obrzeżka mogą pojawić się takie reakcje, jak duszność, zawroty i bóle głowy, omdlenia, brak apetytu, nudności, bóle brzucha oraz biegunka. W skrajnych przypadkach ukąszenie może wywołać wstrząs anafilaktyczny i doprowadzić do zgonu.